نگاهی نو به مشمشه، سلاح کهن بیولوژیک

سابقه و هدف: تلف شدن ببر وارداتی از کشور روسیه به ایران در دی ماه 1389 در باغ وحش ارم تهران، بحث های فراوانی را درباره مشمشه، این زئونوز قدیمی گشود. علت مرگ این ببر را مشمشه اعلام کردند و به دنبال آن شیرهای باغ وحش ارم تهران به دلیل احتمال آلودگی به مشمشه معدوم شدند. مشمشه، یکی از سلاح ‎ های کهن بیولوژیک است که در گروه b طبقه بندی می شود.   مواد و روش ها: این مقاله یک مطالعه مروری می باشد که پس از جستجو در بانک های medline, scopus, isi و embase و سایت های oie ، cdc و who تهیه شده و اطلاعات تا لحظه چاپ به روز شده است. از پایگاه اطلاع رسانی جهاد دانشگاهی (sid) و magiran نیز استفاده های فراوان شده است. جستجوی کتابخانه ای برای جمع آوری گزارش ها از کتب قدیمی و کتب خلاصه مقالات کنگره ها نیز انجام شد. سعی شده است تمامی و خلاصه مقالات معتبر خارجی و داخلی مرتبط مرور شود.   یافته ها: بیوتروریسم، به صورت رهاسازی عمدی عوامل بیولوژیک یا سموم، به منظور آسیب رساندن یا از بین بردن انسان ها، حیوانات یا گیاهان که در نهایت منجر به ایجاد ترس در دولت یا جمعیت غیرنظامی برای دستیابی به موفقیت های سیاسی یا اجتماعی بیشتر می شود؛ تعریف شده است. در جنگ جهانی اوّل، ارتش آلمان به آلوده کردن علوفه دام هایی که برای متفقین ارسال می شده است پرداخته، گوسفندانی را که از رومانی به روسیه ارسال می شده اند با باسیل آنتراکس و بورخولدریا مالئی (عامل مشمشه)، آلوده کرده است و دست به آلوده کردن 4500 رأس قاطر متعلق به سواره نظام فرانسه با بورخولدریا مالئی زده است. ژاپن در سال های 1945-1932 در شهر مَنچوری چین، اهداف مرتبط با جنگ های بیولوژیک خود را در زندانیان این شهر به آزمون می گذارد و زندانیان را پس از آلوده کردن به بورخولدریا مالئی و سایر عوامل عفونت زا مورد مطالعه قرار داده، تعدادی از شهرهای کشور چین را مورد حملات بیولوژیک قرار می دهد. هدف از نگارش این مقاله، مروری همه جانبه و سیستماتیک بر جنبه های نظامی مشمشه به عنوان یکی از سلاح های بیولوژیک بالقوه است.   بحث و نتیجه گیری: از آن جا که در بسیاری از همه گیری های بیماری های عفونی و به ویژه همه گیری های با منبع مشترک و اپیدمی های ناشی از بیوتروریسم، ممکن است در ساعات و روزهای اول بروز بیماری، همه نیروها و امکانات صرف اقدامات تشخیصی و درمانی شود و ترس و اضطراب موجود مانع از مدیریت صحیح بحران شود و در نتیجه فعالیت های علمی - پژوهشی لازم و مبتنی بر اصول به ‎ درستی صورت نپذیرد، لذا شناخت شرایط و آمادگی برای مقابله با چنین پیشامدهایی امری ضروری و اجتناب ناپذیر به نظر می رسد. در چنین شرایطی همکاری نزدیک وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان دامپزشکی کشور، سازمان های نظام پزشکی و دامپزشکی، نیروهای نظامی و امنیتی، به رفع هر چه سریع تر معضل کمک شایانی خواهد کرد.